De kringloopwinkel is een symptoom van slecht ondernemerschap. Een gevolg van overconsumptie, van materialisme. De grondstoffen raken op maar we blijven maar prullaria produceren en kopen. Het kost toch niks. Charles Eisenstein denkt dat het materialisme niet het probleem is. Hij stelt dat we misschien wel niet materialistisch genoeg zijn. Daar heeft hij een punt.
Materialisme
Efficient
Kijk maar eens naar de Sagrada Familia, de wonderlijke basiliek van Gaudi in Barcelona waar al sinds 1882 aan wordt gewerkt. Een knap staaltje van vakmanschap en enorm veel passie en toewijding. Volgens huidige begrippen is dit volkomen inefficiënt en belachelijk.
Onze economie is er op gericht om zo veel mogelijk te produceren met zo min mogelijk arbeid. Tijd kost geld en mensen zijn niet efficiënt en betrouwbaar. Daarom bouwen we met recht-toe-rechtaan materialen die uit een fabriek komen waar in het proces zo min mogelijk mensenhanden aan te pas komen.
Het resultaat is goedkoop en armoedig omdat het de uitstraling heeft van snel snel pats boem klaar. Alles moet sneller.
“Efficiëntie belichaamt een mentaliteit van schaarste. We kunnen ons de tijd niet veroorloven om het mooi te maken.”
Aldus Charles Eisenstein.
De werkelijke waarde
Het gaat er ook om de werkelijke waarde van een product in te zien. En dat gaat voorbij aan hetgeen wat je ziet. In een taiko masterclass van PJ Hirabayashi kregen we de opdracht om eens stil staan bij de bashi (drumstokken) die we vasthielden. Alle mensenhanden die aan deze stokken hadden gewerkt, gehakt, geschaafd en geschuurd. En dan het hout waar het van gemaakt was, de boom waar het uit voortkwam. Hoe wonderlijk hetgeen was wat we in onze handen hadden.
Wanneer je dat wonder inziet, dan krijgt materialisme een hele andere betekenis. Dan ben je zuinig en zorgzaam en voel je je verbonden met het materiaal. Dat breng je het niet zomaar naar de kringloopwinkel om vervolgens een nieuwe, coolere versie aan te schaffen.
Hoe breng je dat in ondernemerschap?
Minder verkopen
In een debat in 2019 tussen Stephanie Buscemi (chief Marketing Officer Salesforce) en Jens Thiemer (Senior Vice President Customer & brand BMW) over purpose driven brand management doet BMW een opmerkelijke uitspraak. Jens Thiemer stelt dat BMW op een moment misschien wel als doel moet gaan stellen om minder auto’s te verkopen en op die manier bij te dragen aan en verantwoording te nemen voor een duurzamere toekomst.
Ja, dat zou een heel goed idee zijn. Eigenlijk zou elk bedrijf wat producten verkoopt hierover na moet denken. In hetzelfde gesprek zegt Stephanie Buscemi:
“Business is a platform for change.”
Je moet het wel durven want het druist natuurlijk tegen alle conventionele ideeën in. Maar het kan wel degelijk.
Patagonia outdoorkleding kwam een paar jaar geleden in de picture door een goede marketingstunt. Een grote advertentie op Black Friday waarop stond “Don’t buy this jacket.” Natuurlijk wil Patagonia nieuwe kleding verkopen, maar wel op een verantwoorde manier. Ze maken kleding van een topkwaliteit dat zo lang mogelijk meegaat. Is er toch iets versleten of kapot gegaan, dan repareren ze het.
Gratis!
En wil/kun je een kledingstuk echt niet meer dragen, dan kun je het opsturen zodat zij het als gebruikte kleding weer doorverkopen.
Dat is verantwoord ondernemen!
Of kijk naar Lidl, die er voor koos om geen sigaretten meer te verkopen.
Hoe zou de supermarkt eruit zien als alle ongezonde producten uit de schappen werden gehaald?
Soms moet je zelf beslissen dat je iets beter niet kunt aanbieden aan je klant, omdat je weet dat het niet goed is voor hun.
De klant is niet altijd koning, je eigen verantwoordelijkheidsgevoel wel.